In een pelletkachel brand echt vuur en waar vuur is kan gevaar ontstaan. Bij een pelletkachel incident kan er rook in de kamer komen. De hoeveelheid rook in de kamer hangt af van de installatie en hoe de gebruiker ingrijpt op dat moment. Bij onjuist handelen zal de rook alleen maar toenemen.
Om deze reden moet er met een pelletkachel ten alle tijden veilig en bewust gehandeld worden.
Dit begint bij de keuze van de kachel en het ontwerp van de gehele installatie, welke bestaat uit de volgende 6 hoofd items:
1. Kachel uitvoering
2. Zuurstof aanvoer methode
3. Rookgas afvoer methode
4. Kwaliteit van de houtpellets
5. Pelletkachel Onderhoud
6. Wat kan er fout gaan met een pelletkachel
Rookgas technisch zijn er in hoofdlijnen twee uitvoeringen pelletkachels namelijk:
* Open branderkamer
* Gesloten branderkamer
En open branderkamer heeft ten alle tijden een open verbinding, tussen branderkamer en woonkamer. Onder normale omstandigheden zal er onderdruk in de branderkamer heersen en is er niets aan de hand. Maar zodra er overdruk, of meer onderdruk in omliggende woonkamer heerst, zal er overlast van rook of geur op treden.
En gesloten branderkamer, welke zijn zuurstof van buiten haalt, heeft geen open verbinding tussen branderkamer en woonkamer. De kans op rook overlast in de woonkamer is dan ook uitgesloten. Gesloten toestellen zijn lucht dicht waardoor vanuit de branderkamer geen rook in de woonkamer kan komen.
De zuurstof naar het vuur kan van buiten- of vanuit een andere ruimte gehaald worden. Zodra de inlaat naar een ander vertrek wordt geleidt neemt ook het risico af ,bij overdruk in de verbrandingskamer, opo overlast van rook en fijnstof in de woonkamer. Maar met een open pelletkachel is de kans nog steeds aanwezig op geur overlast.
Dit ondanks dat de zuurstof niet direct uit de kamer wordt onttrokken. Bij een open pelletkachel is er immers nog steeds een open verbinding tussen de branderkamer en leef omgeving.
De rookgas afvoer van en pelletkachel kan op vele manieren aangesloten worden. Niet alle uitvoeringen zijn veilig en kunnen, onder bepaalde omstandigheden, direct of indirect gevaar opleveren.
De kwaliteit van de houtpellets hebben en zeer groot aandeel in de betrouwbaarheid hoe de pelletkachel presteert.
Slechte houtpellets kunnen zeer gevaarlijke situaties brengen en zelfs brand veroorzaken. Kies om deze reden dan ook altijd voor licht/wit gekleurde kwaliteit pellets met het keurmerk EN+ A1
Het onderhoud van een pelletkachel is absoluut noodzakelijk. En slecht onderhouden pelletkachel levert veel gevaar op.
Om deze reden is het een absolute noodzaak om het onderhoud tijdig en juist uit tevoeren en 1x per jaar de schoorsteen vegen.
De pelletkachel en installatie methode zijn belangrijke factoren voor het veilige gebruik van de kachel, maar niet de enige significante items. Zo zijn er een paar belangrijke keuzes en handelingen welke bij de gebruiker liggen. Als de gebruiker dit niet opvolgt kunnen er onveilige situaties ontstaan. Hieronder een opsomming van oorzaak en gevolg welke op dit moment bekend zijn.
A. Opstart pelletkachel (ontsteekt niet)
B. Ophoping pellets in de brander korf
C. Pelletkachel Brand
D. Rook in de kamer
A. Opstart pelletkachel
De opstart van een pelletkachel is het meest kritisch proces van de kachel. Hierin kunnen dus ook veel zaken verkeert gaan welke gevaar kunnen opleveren. Het grootste gevaar is vergassing (roken) van de pellets zonder ontbranding Bij veel rook ontwikkeling vult de branderkamer zich volledig met brandbaar gas (zichtbaar als rook). Als er teveel rook wordt gevormd kan dat met een ontploffing tot ontbrandinging komen. Dit geeft overdruk in de branderkamer welke niet meer afgevoerd kan worden door de afvoer. Het gevolg is dat de druk wordt afgevoerd door openingen, welke uitmonden in de woon kamer. Gevolg is veel rook en meestal na de plof veel vuur in de branderkamer.
Stop de pelletkachel door deze uit te zetten op het display. Laat ten alle tijden de stroom op de kachel staan. Na het uitzetten zal de kachel geen pellets meer aanvoeren en maximaal gaan ventileren. Blijf bij de kachel totdat er geen vuur meer in de brander aanwezig is. Mocht de kachel stoppen met ventileren dan moet deze weer opgestart worden om vervolgens direct weer uit te zetten (alles op het display). De kachel zal dan opnieuw gaan ventileren zonder pellets aan te voeren. Weest zeer accuraat met deze procesdure en controleer wat er gebeurt en laat de kachel niet brandend achter.
Slechte opstart kan in hoofdlijnen 3 oorzaken hebben. Combinaties van de 3 zijn natuurlijk ook mogelijk.
* Verwarmings element niet optimaal
- Dit onderdeel is een slijtage deel. Zodra een element aan vervanging toe is zal de temperatuur afnemen. De hete lucht welke wordt verwarmd door het element zal niet heet genoeg zijn om de pellets op tijd te ontbranden. Als de temperatuur nog wel heet genoeg is om de pellet te laten vergassen ontstaat het gevaar op een ontploffing in de branderkamer. En standaard element wordt verhit tot 600-800 graden Celsius. Bij een x aantal starts zal de temperatuur langzaam afnemen. Om deze reden raad RR Trading aan om een standaard element altijd te vervangen voor een keramisch of quarts element. Deze worden minstens 1000 graden Celsius en hebben normaal gesproken een levensduur welke gelijk is aan de levensduur van de kachel.
* Kachel is vervuild en toe aan onderhoud
- zodra de warmte wisselaar verstopt raakt gaat de flow van verbrandings gassen naar beneden. Dit zal ook leiden tot minder aanvoer zuurstof. De opstart van een pelletkachel is afhankelijk van de hoeveel lucht, welke langs het verwarmings elment stroomt. Zodra deze afneemt, omdat de kachel verstopt raakt, zal er minder warmte getransporteerd worden. Gevolg is dat de pellets wel ontgassen maar niet ontbranden. Dit leidt altijd tot een vertraagde start of in het ergste geval tot een plof.
* Slechte- of vochtige pellets
- Als een pellet te hard geperst is of een te hoge vochtigheid heeft, ontvlamd deze later. Gevolg is dat het ontgassings trajact te lang duurt waardoor er teveel gas ophoping ontstaat in de branderkamer. Als dit gebeurt neemt de kans op ploffen toe en daarmee de kans op rook in de kamer ook.
* Teweinig pellet aanvoer
Als een pelletkachel in de laagste stand brand en er worden teweinig pellets aangevoerd (kan ook ontstaan als de tank bijna leeg is) kan de situatie ontstaan dat de vuur massa afneemt en nieuw aangevoerde pellets niet onsteken. Hierdoor ontstaat er een laag houtpellets op een bedje van kooltje. De pellets op het bedje kooltjes gaan ontgassen en hierdoor wordt de branderkamer gevuld met gas. Als de ontbrandings temperatuur dan bereikt wordt zal het gas met een plof tot ontbranding komen. Gevolg is rook in de kamer
* Vervuiling brander of niet tijdig onderhoud
- Zodra de bodem van de brander verstopt raakt onstaat er een tekort aan zuurstof. Hierdoor verbranden de aangevoerde pellets langzamer waardoor de brandstof niet volledig opbrandt. Het beeld wat dan onstaat is een ophoping van pellet in de brander waardoor de vlam hoogte toe neemt en fakkelt als een houtkachel. Zodra de kachel dan wordt uitgezet kan het gebeuren dat er vuur en rook achterblijf in de branderkamer. Deze situatie kan leiden tot rook in de woonkamer welke via de inlaat of de overdruk gaten in kamer instroomt (Bij niet gesloten toestellen).
Bij een pelletkachel kan brand ontstaan in verschillende situaties met verschillende oorzaken. Om deze reden is het zeer belangrijk om te begrijpen wat er mis kan gaan en wat de exacte oorzaak is om de juiste conclusies te trekken.
* Brand in de afvoer / schoorsteen
Zodra er veel as ophoopt in het T-Stuk kan dit gaan branden als de kachel in hoog vermogen brandt. Een hoog rendement pelletkachel, aangesloten op een lang kanaal welke veelvuldig in laag vermogen brand kan veel condens in de afvoer produceren. Condens in combinatie met houtrook vormd creosoot. Als creosoot uitdroogt en in het T-stuk terecht komt kan het vlam vatten. De brandduur is van zeer korte tijd maar de temperaturen gaan dan wel richting 600- 800 graden Celsius. Gevolg is dat er bij een gelakte buis de verf verbrandt en er veel rook onstaat. Het kanaal moet na een schoorsteen brand vervangen worden.
* Brand in de pellettank (Backfire)
In de situatie waarbij de branderkorf verstopt raakt en het zuurstof afneemt, zullen de pellets niet meer wegbranden. Gevolg is een overlopende pelletkorf. Wordt de kachel in deze situatie uitgezet en zijn de pellets, na het uitventileren, niet volledig weggebrandt dan zullen de hete gassen en weg vinden via de stort buis naar de pellet tank (gebeurt alleen bij een open toestel). Door de hete gassen zullen de pellets in de pellettank gaan smeulen en veel rook schade gaan geven. Tevens zal de lak volledig van de top plaat afbranden.
*Brand in de As opvang bak voor de ventilator
Voor de rookgas ventilator zit een as opvangbak. Bij langdurig uitstellen van het onderhoud zal deze bak vol lopen met as resten. Deze resten kunnen gaan branden en de vlam zal dan via de ventilator de afvoer buis ingezogen worden. Meestal is het gevolg dat de uitlaatgas sensor defect raakt een blijft uitlezen op een zeer hoge temperatuur. De kachel zal dan niet meer stoppen met ventileren, ondanks dat de kachel al geruime tijd koud is.
